Ali
İffet Bey(1869Girit-1941 İzmir)
1869 da Ali
İffet Bey,Arapzade Mustafa Esad Bey’in
oğlu olarak Girit’in Resmo şehrinde doğar.Resmo’da idadi(lise)tahsilini
bitirir.Özel olarak da İslam Hukuku ve Mesnevi okur.Girit’te memuriyet hayatı
başlar ve Girit’in Osmanlı ülkesinden ayrılmasıyla İstanbul’a gelir.Adliye
memuriyetlerinde bulunur.Meşrutiyet ilanında Üsküp Adli İdaresinde İstinaf Mahkemesi Başmemurudur.
Envar-ı Hürriyet adında bir gazeteyi Üsküp’te yayınlar.İkinci Meşrutiyet
döneminde,Üsküp memuriyetinden istifa ederek İstanbul’a gelir ve Hürriyet gazetesi
başmuharriri olur.Aynı dönemde,İstanbul Hukuk Mektebinde sınav geçirerek
Avukatlık yapma hakkını kazanır.Bundan sonra Emniyet teşkilatına girer.Beyoğlu
Emniyet müdürlüğü yapar.Birinci Dünya Savaşı yılında,1914 de İzmir Emniyet
müdürüdür.Fakat vali Rahmi Bey ile geçinemez.Kendi isteğiyle emekli olur.Sonra
emeklilik dışında mesela avukatlık gibi bir işi olup olmadığını
öğrenemedim.1937 de “Gazellerim”adlı kitabını kendisi bastırdığına göre sağ
olduğu belli.Ayrıca benim elimdeki Gazellerim nüshasını da dostlarından Naci
Bey’e el yazısıyla sunuş cümlesi yazarak Aralık 1938 de imzalamış.Ölüm yılının
1941 olduğunu,internetten öğrendim(O.Topoğlu)
Gazellerim adlı
eseri 53 sayfa ve 20 ci sayfaya kadar başka şair ve yazarların kendsi ve
şiirleri hakkında yazdığı”takriz”lere ayrıldığından aslında 33 sayfadan
ibaret.Bu kitaba takriz yazanların çoğunluğu manzum takriz yazmağı seçmiş.Tahir
Olgun, Bay Ahmed Remzi,muallim Abdurrahman Şeref Bey,Abdülaziz Mecdi
Tolun,İbnülemin Mahmut Kemal Bey,Müderris Ferid Kam,Suud Yavsi,Hüseyin Siret
Bey,Muhyiddin Raif Bey,Midhat Cemal Kuntay,Kıbrıslı Bay Salim,İstepan Hilmi
Gordikyan,Üsküdarlı Bay Salih Saim gibi isimlerin yazdığı “takrizler”kitabın
ilk 20 sayfasını kaplamış.Kitap İstanbul Nümune Matbaasında basılmış.Fiyatı 50
kuruş.Kendi kitabına kendisinin yazdığı önsöz”Tevfik Allah’tandır1diye
bitiyor.Bu da kitabına sunuş yazısı yazan Abdülaziz Mecdi,İbnülemin ve Tahir
Olgun gibi isimlerin dostluğunu kazanma sebebini açıklar gibi.İffet Bey hem meşrutiyetçi,hem
de Müslüman görüşünü terk etmemiş aydınlardan
Gazelleri
Vezin
hatası yapmıyor ve doğru kelimeler kullanıyor.Fakat gazellerde lirizm ve
özgünlük az,kopya ve intihal olmayan kalıplar biraz fazla.Örnekler:”Her yerde
seni görmedeyim hâzir ü nâzır-Ben cinnet-i sevdâya giriftârım Efendim” Biz bu dehrin intifa-i ni'metinden
geçmişiz-Hub ü zişt-i hâdisâtın hikmetinden geçmişiz" "Hakiki âşık-ı şûride kalb-i dâğdâr
ister-Gönül,derdâşinâ-yi aşk u sevdâ bir nigâr ister"
Sonuç
Ali İffet
Bey meşrutiyet taraftarı.Fakatİslam ve Tasavvuf neşesini terk etmemiş.Hayatı
mütevazi görevlerle geçiyorken İzmir Emniyet Müdürü olmuş.Fakat bu görevden de
erken ayrılmış.azellerinin birinden anlaşıldığına göre Zehra adında bir kızını
kaybetmiş ve bu acıyı hep içinde yaşatmış.Ölüm tarihi doğruysa ölümünde 72
yaşındaymış.Dışarıda İkinci Dünya savaşı sürerken o Ölüm karşısında mütarekeyi
kabul etmiş.Akrabaları ve sevenlerinden hayatta olanlar varsa ve bu yazıyı
gördülerse Kültür Gündemi Sayfası ile bilgilerini paylaşmalarını rica ediyorum.
Kaynaklar
İbnülemin Mahmut Kemal İnal.Son Asır Türk Şairleri .İffet Maddesi.
Gazellerim.Ali
İffet.Nümune Matbaası 1937
